Vetmia: Epidemia e re globale që shkakton po aq dëm sa pirja e 15 cigareve në ditë
Organizata Botërore e Shëndetësisë ka ngritur një panel ndërkombëtar për vetminë për të trajtuar këtë problem madhor global, ndikimi i të cilit i tejkalon problemet e tjera serioze të shëndetit publik, siç është obeziteti.
Problemi i vetmisë si një kërcënim urgjent global për shëndetin është vënë në dukje edhe një herë nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), ndërsa njofton krijimin e një komiteti ndërkombëtar për të menaxhuar problemin. Në krye të komisionit, i cili është parashikuar të funksionojë për tre vjet, u emërua kirurgu i përgjithshëm i SHBA-së, dr. Vivek Murthy, ndërsa paneli përfshin, ndër të tjera, të dërguarin e të rinjve të Bashkimit Afrikan, Chido Mpemba – një panel i përbërë nga 11 avokatë dhe ministra të qeverisë, duke përfshirë Ralph Regenvanu, ministrin e Oqeanisë për përshtatjen ndaj ndryshimeve klimatike të Vanuatu dhe Ayuko Kato, ministër përgjegjës për masat e vetmisë dhe izolimit në Japoni.
Vendimi për ngritjen e komisionit vjen në vazhdën e pandemisë Covid-19, e cila ka ndërprerë aktivitetin ekonomik dhe social, duke rritur nivelet e vetmisë, por edhe mes një ndërgjegjësimi më të madh për shkallën dhe rëndësinë e problemit. “ Vetmia i kapërcen kufijtë dhe po bëhet një shqetësim global i shëndetit publik, duke prekur çdo aspekt të shëndetit, mirëqenies dhe zhvillimit. Izolimi social nuk njeh moshë apo kufij ”, komentoi zonja Mpemba.
Kujtohet se, për të nxjerrë në pah përmasat e problemit, Dr. Murthy kishte krahasuar efektet shëndetësore të vetmisë me atë të pirjes së 15 cigareve në ditë, duke shtuar se ishte një problem edhe më i madh se obeziteti dhe pasiviteti fizik.
Vlen të përmendet se, ndërkohë që vetmia shpesh konsiderohet si problem i vendeve të zhvilluara, Dr. Murthy thekson se shkalla e të moshuarve që përjetojnë izolim social janë të ngjashme në të gjitha rajonet e botës.Tek të rriturit e moshuar, vetmia shoqërohet me një rritje prej 50% të rrezikut të zhvillimit të demencës dhe një rritje prej 30% të rrezikut të zhvillimit të sëmundjes koronare të zemrës ose goditjes në tru.
Megjithatë, nuk është vetëm një problem i moshës së vjetër. Të dhënat e disponueshme tregojnë se 5%-15% e adoleshentëve janë të vetmuar, ku problemi është më i theksuar në Afrikë (12.7% e adoleshentëve) sesa në Evropë (5.3%). Duket gjithashtu se të rinjtë që përjetojnë vetminë në shkollë kanë më shumë gjasa të braktisin universitetin dhe të kenë një situatë më të keqe financiare në moshën madhore. Ndjenja e shkëputur dhe e pambështetur në mjedisin e punës mund të çojë në kënaqësi dhe performancë më të ulët në punë, theksojnë ekspertët.
Mpemba zbuloi se në të gjithë Afrikën, ku shumica e popullsisë përbëhet nga të rinj, sfidat që lidhen me paqen, sigurinë dhe krizën klimatike, si dhe nivelet e larta të papunësisë, kontribuojnë në izolimin social. ” Ne besojmë se është e rëndësishme të ripërcaktojmë narrativën që rrethon vetminë, veçanërisht për popullatat e cenueshme, të përjashtuara nga ndarja dixhitale ,” tha ai.
Dr. Murthy shtoi: “ Këto çështje nuk kanë të bëjnë vetëm me një vend të caktuar. Është një problem që shpesh nënvlerësohet, por vetmia është një kërcënim për shëndetin publik .’
